In de aanloop naar de honderdste verjaardag van de grootschalige vernieling van de Vlaamse heldenhuldezerkjes heeft VOS Vlaamse Vredesvereniging op donderdag 22 mei 2025 een bijzondere herdenkingsactie op poten gezet. Vrijwilligers trekken naar de militaire begraafplaatsen van Adinkerke, De Panne, Oeren en Westvleteren, waar zij bij elk graf van een soldaat die ooit rustte onder een heldenhuldezerkje een herdenkingskruisje in de grond planten. Met deze ingetogen en respectvolle actie vraagt VOS aandacht voor een vergeten, maar pijnlijke bladzijde uit de Vlaamse en Belgische geschiedenis.

Symboliek en betekenis van de heldenhuldezerkjes

De heldenhuldezerkjes zijn een uniek stuk erfgoed uit de Eerste Wereldoorlog. Ze werden ontworpen door frontsoldaat en kunstenaar Joe English en dragen het opschrift “AVV-VVK” (“Alles Voor Vlaanderen, Vlaanderen Voor Kristus”). Deze grafstenen waren bedoeld als eerbetoon aan Vlaamse frontsoldaten die aan het IJzerfront vochten en sneuvelden en symboliseerden de Vlaamse rouw, het verlangen naar vrede en het streven naar gelijke rechten voor de Vlaamse soldaten binnen het Belgisch leger.

Een zwarte bladzijde

Op 25 mei 1925, over enkele dagen exact honderd jaar geleden, gaf de Belgische overheid opdracht om een groot deel van deze heldenhuldezerkjes te verwijderen en te vernietigen. Op de begraafplaatsen van onder andere Adinkerke, De Panne, Oeren en Westvleteren werden de zerkjes met geweld verwijderd om vervangen te worden door Belgische standaardzerken. De brokstukken werden zelfs gebruikt als fundering voor de aanleg van de zogenaamde ‘Heldenweg’ in Adinkerke. Deze daad leidde tot grote verontwaardiging binnen de Vlaamse gemeenschap en werd een katalysator voor de bouw van de eerste IJzertoren in Diksmuide, hét symbool van de Vlaamse vredesbeweging en de herdenking van de gesneuvelden.

Herdenkingsactie: een boodschap van vrede en respect

Met het planten van herdenkingskruisjes bij elk graf waar ooit een heldenhuldezerkje stond, wil VOS Vlaamse Vredesvereniging niet alleen dit historisch onrecht onder de aandacht brengen, maar ook de vredesboodschap van de frontsoldaten levend houden. De actie is een oproep tot blijvende herinnering en respect voor het erfgoed van de Vlaamse oud-strijders en tot het koesteren van vrede en verzoening. VOS pleit voor een respectvolle omgang met het verleden en de nog resterende heldenhuldezerkjes doorheen het Vlaamse land. Daarnaast organiseert de vereniging lezingen om de betekenis van deze historie door te geven aan nieuwe generaties.

Focus op jongeren

VOS hecht bijzonder veel belang aan het betrekken van jongeren bij deze geschiedenis en het levend houden van de vredesboodschap van de heldenhuldezerkjes. Daarom werkt de vereniging momenteel gerichte educatieve programma’s en samenwerkingen uit om mee in contact te treden met scholen, jeugdverenigingen en lokale organisaties. Zo worden jongeren via interactieve rondleidingen op de militaire begraafplaatsen, workshops en digitale projecten actief betrokken bij dit erfgoed. Door het delen van persoonlijke verhalen, het gebruik van moderne media en het stimuleren van dialoog, wil VOS jongeren niet alleen informeren over het verleden, maar hen ook aanzetten tot reflectie over de actuele waarde van vrede, verdraagzaamheid en respect voor herdenkingstradities.

Meer informatie

Voor meer informatie over deze actie, over de geschiedenis van de heldenhuldezerkjes of over de werking van VOS Vlaamse Vredesvereniging kunt u terecht op de website: www.vosnet.org.