Verliezen

Over het correcte aantal verliezen in alle kampen zal wellicht nooit duidelijkheid komen.
Heel dikwijls praat men b.v. over het "half miljoen (Britse) doden tijdens de slag bij Passendale".
Dit klopt niet: vermoedelijk ligt het totaal aantal militaire oorlogsdoden in West-Vlaanderen, alle nationaliteiten tesamen en tijdens de hele duur van de oorlog ergens rond de 400 000 à 450 000. In bovenstaand voorbeeld kan men wel spreken (heel ruim gerekend) over een half miljoen "verliezen".

Grosso modo heeft men op 10 verliezen:

• 2 doden:
  • 1 gesneuvelde "Killed in action"
  • 1 slachtoffer dat achteraf bezwijkt aan verwondingen, ziekte, ... (dit is een dode, maar géén 'gesneuvelde')
• 2 vermisten :
  • 1 militair die nooit meer terecht komt (dode of deserteur)
  • 1 militair die achteraf wel nog terecht komt (krijgsgevangene of verdwaalde of door verwarring bij een andere eenheid)
• 6 gewonden, zieken of gestoorden:
  • 2 permanent verlies (blinde, amputatie, ...)
  • 2 langdurig verlies (breuk, ...)
  • 2 kortstondig verlies (vleeswonde, ...)

Een offensieve actie veroorzaakt meestal meer slachtoffers in het kamp van de aanvallers dan in het kamp dat aangevallen wordt.
De verhouding van het aantal doden ten opzichte van het aantal verliezen is groter tijdens een offensief dan tijdens rustige periodes.


De Commonwealth War Graves Commission rapporteerde in 1988 volgende cijfers (begraafplaatsen én vermisten):

• In België worden 204 810 Commonwealth-soldaten herdacht:
  • 194 718 slachtoffers van de eerste wereldoorlog waarvan 175 000 in de Ypres Salient.
  • 10 092 slachtoffers van de tweede wereldoorlog
• Van de 204 810 zijn er:
  • 102 456 slachtoffers met een gekend graf (op 623 plaatsen)
  • 102 354 vermisten
• De 102 354 vermisten worden herdacht op één van de missing-memorials. Van deze vermisten liggen er 48 491 begraven onder een zerkje "Known unto God".
• Ruwweg samengevat: per 4 gesneuvelde commonwealth soldaten is/zijn er:
  • 2 begraven onder een gekend zerkje
  • 1 begraven onder een ongekend zerkje en herdacht op een memorial
  • 1 werkelijk vermist en herdacht op een memorial

De Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge geeft volgende bijzettingscijfers voor de Duitse militaire begraafplaatsen in West-Vlaanderen (hierin zijn de recentste bijzettingen niet meegeteld): 127 054

• In de Westhoek:
  • Langemark: 44304
  • Vladslo: 26645
• Buiten de Westhoek:
  • Menen: 47864
  • Hooglede: 8241

Op de twee grootste Franse begraafplaatsen (Kemmel en St.-Charles) en op een aantal andere begraafplaatsen liggen ruim 10 000 Fransen begraven (recente bijzettingen niet meegerekend).

• Ossuaire Kemmel: 5294
• Saint-Charles de Potyze: 4171

Op de Belgische begraafplaatsen in de Westhoek liggen ruim 5800 Belgen begraven. (eigen cijfers)

==========================================================================================================

Bemerking gas

Wanneer men het over gas heeft, spreekt men dikwijls over "Yperiet". De datum van de eerste chemische aanval (22 april 1915) wordt heel dikwijls ten onrechte met Yperiet verbonden.

Er werden op het Belgisch front nog veel andere soorten gas gebruikt na de eerste chloorgasaanval op 22 april 1915. De meest bekende zijn:

• chloorgas (eerste maal op 22 april 1915, door de Duitsers) tussen Steenstrate en Halfwegehuis (tussen Langemark en Poelkapelle). De Britten lanceren hun eerste chloorgasaanval op het Belgisch front op 13 juni 1916.
• fosgeen (eerste maal op 19 december 1915, door de Duitsers) ten noordoosten van Wieltje.
• mosterdgas of Yperiet (eerste maal op 12 -13 juli 1917, door de Duitsers) tussen Wieltje en de Potyze.

J. P. Zanders (Centrum voor Polemologie aan de V.U.B.) rapporteerde in mei 1993 volgende cijfers i.v.m. chemische aanvallen aan het Belgische front tijdens W.O. I.
 

	Ypres Salient	Buiten Salient (in West-Vl.)	Buiten West-Vl.	Totaal
1915	17	1	-	18
1916	6	1	-	7
1917	33	29	-	62
1918	26	24	7	57
Totaal	82	55	7	144

Bron: © Robert Missinne, Interreg 1995, Lessenreeks 1914-18