Beluister de podcast 'Dicht(er) bij de Groote Oorlog'
21 March 2024 - Diksmuide - Bron: Westtoer
Audiomaker Ronald Verhaegen bezoekt twintig banken in evenveel Westhoekgemeenten, samen met enkele interessante gasten: oorlogsjournalist Rudi Vranckx, fotograaf en beeldend kunstenaar Mashid Mohadjerin, Sporza-journalist Hermien Vanbeveren, comedian Wouter Deprez en actrice en psychotherapeut Katrin Lohmann. Ze volgen de sporen van historische ooggetuigen uit de Eerste Wereldoorlog. Ze verbinden de verhalen van toen met hun hedendaagse inzichten, terwijl ze door het indrukwekkende landschap van de Westhoek trekken.



Luister de podcast op jouw favoriete podcastkanaal via het account Visit West-Vlaanderen en laat je meevoeren in de reflecties.

Aflevering 1 | Waarom wil jij dat?

Als vanzelfsprekend beginnen we in Nieuwpoort, destijds het begin van de meer dan 700 kilometer lange westelijke frontlijn. En de plek waar in 1914 de sluizen werden opengezet, zodat een deel van het polderland onder water kwam te staan. Rudi Vranckx ziet parallellen met de huidige strijd in Oekraïne. Wouter Deprez is een anglofiel en haalt zijn hart op bij het prachtige Tyne Cot Cemetery in Zonnebeke, terwijl hij de regels van Siegfried Sassoon leest. 

Mashid Mohadjerin probeert in Ieper te vatten hoe bevreemdend het moet zijn geweest voor Indische soldaten in Vlaamse loopgraven. En Katrin Lohmann stelt, bij het aanhoren van het pakkende relaas van een Duitse soldaat, een heel prangende vraag: Waarom wil jij dat? Waarom wil jij dat vertellen? 
 
Aflevering 2 | Terug naar de moederschoot

Wouter Deprez komt uit Wervik. Of beter, uit Geluwe, deelgemeente van Wervik. Het ligt gevoelig, bekent hij aan de oever van een Leiearm. Daar kruipt hij in het hoofd van een Duitse kunstschilder die zich vrijwillig meldde bij het leger. Het vakwerkhuisje aan de rand van het Helleketelbos in Poperinge is één van de meest pittoreske plekken in de Westhoek. Mashid Mohadjerin staat er met haar voeten in het slijk, letterlijk en figuurlijk.

Katrin Lohmann buigt zich over regels van een Duitse luitenant die spreekwoordelijke kraaien zag vliegen boven de akkers van Hooglede-Gits. En Hermien Vanbeveren overschouwt het landschap van de Westhoek, toen en nu. Wat ziet ze daarboven op de Vredesmolen in Houthulst?

Aflevering 3 | Een rampzalige soldaat

Hermien Vanbeveren komt thuis in haar geboortedorp Vleteren. Ze is historica en maakte haar thesis over de plaatselijke Sint-Sixtusabdij. Die thesis blijkt weer heel actueel. Katrin Lohmann slikt dan weer de ontroering weg wanneer ze de kinderlijke verzen leest van een dichtende geestelijke, bij de Krekelbeek in Kortemark.

Rudi Vranckx klautert naar de top van de hoogste duin van de kust in Koksijde en stoot daar op een Senegalese ruiter, in een tekst van Emile Verhaeren. En ook Wouter Deprez haalt zijn beste Frans naar boven terwijl hij in het dagboek bladert van twee zussen uit Veurne. Hij vraagt zich ook af: wat voor soldaat zou ik geweest zijn in de Groote Oorlog?

Aflevering 4 | De regels glooien als het landschap

Gewone soldaten schrijven soms buitengewoon mooie zinnen. Daarvan getuigt Mashid Mohadjerin langs de Lovaart in Alveringem. Hermien Vanbeveren probeert op haar beurt de poëzie te doorgronden van een Luikse vliegenier wiens verhaal wordt verteld op een stilteplek in Lo-Reninge.

Rudi Vranckx staat in de velden rond Diksmuide en tuurt door de verrekijker die ooit om de nek van Cyriel Buysse hing. Buysse vroeg zich af: waar is Diksmuide? Wat is de kracht van de verpleegsters van hotel L’Océan in De Panne, vraagt Wouter Deprez zich dan weer af. Het antwoord vindt hij op een insigne.

Aflevering 5 | Een heel donkere grap

Katrin Lohmann staat op de Kemmelberg in Heuvelland en weet zich omringd door vlakke velden en slingerende poëzie van de enige vrouw onder de Britse war poets, Carola Oman. En Hermien Vanbeveren is onder de indruk van de serene kracht van Duitse militaire begraafplaatsen, zoals die van Langemark.

Mashid Mohadjerin probeert in het hoofd te kruipen van een controversiële Duitse officier. Een man die gefascineerd was door de krachtmeting die oorlog is. En Rudi Vranckx ten slotte haalt zijn blik van het slagveld weg en kijkt naar binnen, bij een indrukwekkend standbeeld van beeldend kunstenaar Käthe Kollwitz. Wat leert ons dat?