Het Diksmuidse stadsarchief sluit het jaar 2022 af met een bijzondere schenking. Erik Vanderveken schonk het eerste exemplaar van zijn boek ‘Elie Vercruysse: ver en dichtbij’, een boek over de oorlogs- en de wederopbouwjaren van zijn overgrootouders die in Diksmuide woonden. Erik kwam enkele dagen vanuit Antwerpen naar Diksmuide om de 284 brieven en documenten te digitaliseren.

Van links naar rechts: kleinzoon Erik Vanderveken, schepen Katleen Winne en stadsarchivaris Chris Vandewalle


 
De overgrootouders van Erik Vanderveken beleefden honderd jaar geleden woelige jaren in het gebombardeerde Diksmuide. Elie Vercruysse hield heel wat documenten en kranten bij en schreef in die tijd een pak brieven. De briefwisseling is een letterlijke weergave van het dagelijks leven in hun vluchtoord Engeland (1915-1918), de terugkeer naar België en de wederopbouw van Diksmuide (1919-1928). Dichter bij de feiten kunnen we niet komen. Elie hield alle documenten en transacties nauwgezet bij. Achterkleinzoon en graficus Erik Vanderveken, die momenteel in Antwerpen woont, ging ermee aan de slag en bundelde alles tot het boek ‘Elie Vercruysse: ver en dichtbij’. Hij stond er op om het eerste exemplaar van het boek aan te bieden aan de stad Diksmuide en dit uniek werk toe te voegen aan het archiefbestand van zijn overgrootouders.
 
Belangrijke info voor het archief

“Dit archiefbestand is enorm van belang voor de stad Diksmuide en omvat een uitgebreide correspondentie van het gezin Vercruysse-Vandenbussche met diverse personen, familieleden en overheidsinstanties tijdens de oorlogs- en de wederopbouwjaren”, vertelt stadsarchivaris Chris Vandewalle. Erik Vanderveken kwam enkele dagen naar Diksmuide om de 284 brieven en documenten te digitaliseren. De brieven werden geïnventariseerd, uitgetypt en in hun historische context geplaatst.
 
Heel wat archiefstukken over de familie

Het boek over Elie Vercruysse wordt maar op 100 exemplaren gedrukt en komt dus niet in de handel, maar blijft als ‘kroniek’ verder bestaan bij de nakomelingen van Elie en Hélèna. Op aanvraag is het archief en het boek te consulteren in het stadsarchief. Daar wordt nog een ruimer archief over de familie bewaard. Zoon Albert Vercruysse (1918-2011) schonk immers in 1998 het archief van zijn ouders Elie Vercruysse (1878–1966) en Hélèna Vandenbussche (1880–1941). 
 
“Het is een universeel verhaal van miserie maar ook van veerkracht. We zijn bijzonder blij met de erkentelijkheid voor de kracht van de wortels van deze familiekroniek hier in ons Diksmuide. Het doet ons ook nadenken over de zorg waarmee alles bijgehouden werd. In deze digitale wereld bewaren we zoveel en zo weinig, welke verhalen zullen onze achterkleinkinderen kunnen schrijven?”, reageert schepen Katleen Winne.
 
Het  leven van Elie

In 1914 woonde het gezin Vercruysse-Vandenbussche in de Wilgendijk in Diksmuide, waar Elie kolenhandelaar was. In oktober 1914 nam het gezin vanuit Diksmuide de vlucht voor het oorlogsgeweld. Na kortstondige tussenstops in Veurne en Boulogne vertrokken ze, zoals heel wat Diksmuidelingen toen, in 1915 naar Engeland. Samen met andere streekgenoten bouwden ze er een sociaal en cultureel leven op. In 1919 vestigde het gezin zich in Brugge. Elie zocht werk in de wederopbouw van onze stad. Tot 1924 was hij bediende bij de bouwonderneming Societé Anonyme Belge d’Entreprises in Diksmuide.
 
Er verdwijnt teveel in de digitale hutsepot

“Veel werk was het”, zegt Erik. “Maar het was erg fijn om al zoekend het verleden, en vooral overgrootvader Elie en zijn gezin, postuum veel beter te leren kennen. Het boek is gaandeweg gegroeid naar een echte familiekroniek en geen saai naslagwerk. Dit houdt alle herinneringen tastbaar, want er verdwijnt te veel waardevols in de digitale hutsepot vandaag de dag. Dit is mijn besef geweest de afgelopen jaren. In onze familie zijn we het er allemaal over eens: niets van dit alles mag zomaar verloren gaan, of bij de familie onbekend blijven. Want de tijd raast door, en ergens willen we het grotere familieverhaal toch verder vertellen. Generatie op generatie”, aldus Erik Vanderveken.