Belgen maken bommen

Belgen maken bommen - Poperinge - 04/02/2016

Talbot House, Uitgeverij Lannoo en auteur Dirk Musschoot nodigden ons uit op de persconferentie van het boek en de gelijknamige tentoonstelling op donderdag 4 februari 2016.

BELGEN MAKEN BOMMEN - HET ONBEKENDE VERHAAL VAN 6000 BELGISCHE VLUCHTELINGEN EN (GEWONDE) MILITAIREN IN WO I

In 1915 raakt bekend dat de Britten onvoldoende munitie hebben om hun troepen te bevoorraden: het shell scandal is een feit. Er zijn te weinig fabrieken en arbeiders om aan de vraag te voldoen. Op dat ogenblik zijn ook anderhalf miljoen Belgen op de vlucht. Ongeveer 250.000 onder hen vinden onderdak in Groot-Brittannië, waar ze als geroepen komen om het tekort aan arbeiders op te lossen. In het Noord-Engelse Birtley wordt zelfs een nieuwe munitiefabriek gebouwd met een omheind kamp: Elisabethville. Daar zullen vierduizend Belgische vluchtelingen, vergezeld van 2000 vrouwen en kinderen, en afgekeurde soldaten van 1916 tot 1919 bommen maken.

Dirk Musschoot staat bekend om zijn originele onderzoek naar boeiende historische thema’s, zoals het lot van Vlamingen en Nederlanders op de Titanic. Ook voor dit boek ging hij bij de bron op zoek naar de boeiende verhalen: hij reisde meermaals naar Birtley en zocht heel veel nazaten op.

De expo Belgen maken bommen loopt van 7 februari tot 31 augustus 2016.

De voorstelling vond plaats in het oude huis.

Verwelkoming door Raf Craenhals: "Normaal blijven wij met Talbot House ver weg van alles wat te maken heeft met bommen. Maar de link met de hedendaagse problematiek van de vluchtelingen was heel snel gelegd zodat we toch beslisten om mee te werken."

Daarna was het de beurt aan Maarten Van Steenbergen van Uitgeverij Lannoo: "Het is bijna 100 jaar geleden dat er in mei 1915 een artikel verscheen in The Times over het tekort aan munitie, de zogenaamde shell crisis/scandal. Het is ook bijna 100 jaar geleden dat de munitiefabriek in het Engelse Birtley ongeveer klaar was. Er werd een hele stad en een fabriek gebwoud die gerund werden door de Belgen. Zo konden de Engelsen de Belgische vluchtelingen ook centraliseren en in één kamp onderbrengen."

Hij vervolgde: "We zijn blij dat we voor dit boek op Dirk Musschoot konden rekenen. Hij is een notoir anglofiel en is de afgelopen 30 jaar heel veel keren in Engeland geweest. Hij heeft meerdere reisgidsen geschreven en is de auteur van diverse boeken. Hij is geen kamerhistoricus, maar heeft ook in dit boek heel veel nieuwe feiten en verhalen in dit boek samengebracht, net als veel nooit eerder gepubliceerde illustraties. Zijn boek is een historisch relaas maar bevat ook veel brieven en dagboekfragmenten van mensen die er verbleven hebben."

Tot slot was het de beurt aan auteur Dirk Musschoot: "In Birtley verbleven er ongeveer 4.000 arbeiders. Met vrouwen en kinderen kwam dit op ± 6.000 mensen. Naast de fabriek en het Belgische dorp was er een Brits dorp van ± 9.000 mensen zodat je meteen beseft welke impact er was op de lokale bevolking. Het heeft 15 jaar geduurd vooraleer het boek er kwam. In het boek is er heel veel informatie en fotomateriaal van de nazaten van de Belgen die er leefden. We hebben het boek ook gekoppeld aan een tentoonstelling die volledig tweetalig werd opgebouwd."

Daarna volgden enkele getuigenissen. Eerst was er Lucien Desmet, kleinzoon van Jozef De Smet uit het Oost-Vlaamse Balegem: "Mijn grootvader was soldaat en werd gewond. In Engeland werd hij geopereerd, maar hij was voortaan doof waardoor hij afgekeurd werd voor het front en hij in de munitiefabriek van Birtley terecht kwam.