Artikel overgenomen uit de Gidsenkroniek Ieper-Poperinge-Westland, Jaargang 2016-1

Auteur: Christine Braem

Wanneer je als gids met een groep toeristen Tyne Cot Cemetery bezoekt via de hoofdingang, dan is er veel kans dat je meteen een vraag krijgt over één specifiek graf dat rechts gelegen is tegen de afsuitingsmuur: het graf van soldaat Marcus Leslie Marks van het 1st Australian Field Ambulance, gesneuveld op 4 oktober 1917, special memorial 78. Daarom wat meer uitleg over wat je op zijn grafsteen kunt lezen.

Binnen in de Davidster staat het woord ‘TANTZEVAH’. Dit is de afkorting van ‘Tihie Nishamato tsroera bitsror hachaim’. Het woord tantzevah is een samenvoegsel van de letters uit het Hebreeuwse alfabet: TAPH NUN TZADIK BETH HEH. De spreuk betekent letterlijk: Moge (tihie) zijn ziel (nishmato, want nesjama = ziel en ‘to’ is het bezittelijk achtervoegsel ) gebundeld zijn (tsroera) in de bundel (bitsror) van het leven (ha chaim, want chaim = leven). Vrij vertaald betekent dit dus: ‘Moge zijn ziel rusten in vrede’ of zoiets als ‘RIP’ of ‘INRI’.



Er is ook nog een epitaaf onderaan. Als je het van rechts naar links leest, luidt het als volgt:

Mordechai bar Moshe

• Mordechai = Joodse naam voor Marcus
• Ba = zoon van
• Moshe = Mozes . Bij de Joden wordt de naam van de vader en/of moeder bijna altijd  vermeld op het graf .

Che nafal be-hodam me-koach trufah

• Che nafal = who fell
• Be-hodam = in ‘hodam’ waarbij hodam verwijst naar de Joodse datum = 5677 . Dit zou moeten overeenkomen met het jaar 1917. Iedere letter verwijst dan naar een bepaald cijfer.
• Me-koach = from the force , hier in de betekenis van een korps in het leger
• Trufah= betekent letterlijk ‘medicijnen’, dus het medische korps.

Hieronder wordt dan nog eens het woord Tantzevah herhaald.
 
Nog wat algemene informatie Joodse begrafenissen

Kenmerkend voor de Joodse graven is dat er overal steentjes op liggen. Die dienen als herinnering aan de overledene. Uit respect leggen bezoekers op het graf een steentje neer, een teken dat men de dode nog niet is vergeten. Dit verwijst naar de tijd van de Exodus uit Egypte. De Joden begroeven hun doden onder het zand, maar om ze nog terug te vinden en als bescherming tegen wilde dieren legden ze er stenen op. Men legt nooit bloemen op het graf. Die zijn enkel voor blijde gebeurtenissen: verjaardagen, huwelijken, …

In het Joodse geloof moeten doden binnen de vierentwintig uur worden begraven. Je moet een dode zo vlug mogelijk rust gunnen.

Men gaat het lijk ritueel wassen.

Een Joodse begrafenis duurt niet veel langer dan een kwartier, is  heel sober en vindt meestal plaats op het kerkhof zelf, niet in een synagoge. De traditie is dat er geen bloemen noch muziek mogen gebruikt worden.

Vroeger werd dit wel gedaan. Ten tijde van de Joodse tempels in Jeruzalem gebruikte men wel heel veel bloemen en geurige kruiden, maar dit was enkel om de geur van het ontbindende lijk te verdoezelen. Nu is dit niet meer nodig, want lijken kunnen op een andere manier worden bewaard. Omdat er geen bloemen worden gebruikt, geeft men een bijdrage aan de synagoge of aan één of ander goed doel. Ook dit is een manier om de dode te eren.

Volgens de Joodse traditie wikkelt men iemand die begraven wordt gewoon in een witte linnen doek, zonder kist. In sommige gevallen schrijft de wet wel voor om toch het lichaam in een kist te leggen. Dit is  in veel gevallen voor soldaten omdat deze soms onherkenbaar verminkt zijn, maar ook voor staatsmannen zoals eerste ministers of presidenten. De vlag van Israël wordt op de kist gelegd, maar voor het begraven wordt die eraf genomen en aan de familie meegegeven. Als je de vlag mee zou begraven, dan begraaf je ook het land. Men gebruikt een zeer eenvoudige kist, zonder veel versieringen en zonder enige vorm van metaal. Geen metalen handvaten, spijkers, … dus. De kist wordt meestal gesloten met houten pinnen. Alles moet kunnen ontbinden. Het idee hierachter is dat iedereen, zowel arm als rijk, gelijk is in de dood. Ook is het zo dat iemand die het financieel moeilijk heeft, geen buitengewone inspanning hoeft te doen om de begrafeniskosten te betalen.µ-

Men mag in het graf ook geen voorwerpen of foto’s niets achterlaten, want als mens is men met niets op de wereld gekomen en men moet de wereld ook weer zonder iets verlaten.

Crematie is in het Joodse geloof niet toegestaan; het wordt gezien als een soort heiligschennis.  Door artificiële middelen te gebruiken, ga je het ontbindingsproces versnellen. Men moet de natuur haar werk laten doen. Wanneer je iemand cremeert is ook wederopstanding niet meer mogelijk.  Het feit dat in de Holocaust miljoenen Joden werden verbrand, speelt hier een rol. Zelfs als je wordt gecremeerd, volgens je eigen uitdrukkelijke wil, dan nog moet je as worden begraven: ‘tot stof en as zult gij wederkeren’. Voor de familieleden moet er altijd een graf zijn waar ze naartoe kunnen komen.


Gepubliceerd 20/01/2016.