Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts heeft € 1,35 miljoen vrijgemaakt voor 11 militaire kerkhoven en 2 oorlogsmonumenten die de wereldoorlogen herdenken. Het gaat meer concreet om 5 Duitse kerkhoven in onder meer Langemark-Poelkapelle en Lommel en om 6 kerkhoven van de Gemenebestlanden in Ieper en Poperinge. Vlaanderen gaat bovendien nauwer samenwerken met de Commonwealth War Graves Commission, die alle kerkhoven van de Gemenebestlanden beheert. Er is nu voor het eerst een formele overeenkomst met de CWGC: een herdenkingspact dat ook voor de komende jaren garandeert dat de soldaten die rusten ‘in Flanders Fields’ zorg en respect blijven krijgen. Weyts investeert vanuit Onroerend Erfgoed ook volgehouden in de site van de IJzertoren in Diksmuide. “De wereldoorlogen zijn belangrijke hoofdstukken uit het verhaal van Vlaanderen. We houden die kostbare herinnering in ere”, zegt Weyts. “De graven van soldaten die vaak al meer dan een eeuw rusten ‘in Flanders Fields’ verdienen volgehouden zorg en respect. Zo blijft de boodschap ‘Nooit meer oorlog’ ook leven”.

In Vlaanderen werden in de eerste helft van de 20ste eeuw 2 wereldoorlogen uitgevochten die diepe wonden hebben geslagen in het landschap én in het collectieve geheugen. Overal in het land herinneren begraafplaatsen, herdenkingsmonumenten, loopgraven en bunkers aan een periode van ongeziene verwoesting en menselijk leed. Vooral West-Vlaanderen, waar het front van Wereldoorlog I jarenlang muurvast zat, was het toneel van veel oorlogsleed. Tienduizenden mensen van over heel de wereld – van Canada tot Australië – vonden hun laatste rustplaats ‘in Flanders Fields’. De meeste van deze herdenkingsplaatsen werden al opgericht kort na de oorlogen. Na vele decennia laat de tand des tijds zich wel stilaan voelen. Als de verwaarlozing ooit zou toeslaan, dan zou dat een pijnlijke smet zijn op de nagedachtenis van alle gevallen soldaten.

13 oorlogskerkhoven en -monumenten

Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts heeft daarom € 1,35 miljoen vrijgemaakt voor het onderhoud én de restauratie van 11 militaire kerkhoven en 2 oorlogsmonumenten. Het gaat onder meer om een herdenkingsmonument en 6 kerkhoven van de Gemenebestlanden: Bard Cottage Cemetery en Voormezeele Enclosure No. 1, 2 en 3 in Ieper, en Nine Elms British Cemetery en Lijssenthoek Military Cemetery in Poperinge. Deze sites worden beheerd door de ‘Commonwealth War Graves Commission’ (CWGC) namens de Gemenebestlanden (Australië, Canada, India, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en het Verenigd Koninkrijk). Daarnaast gaan er ook Vlaamse middelen naar 5 Duitse kerkhoven die onderhouden worden door de ‘Volksbund für Deutsche Kriegsgräberfürsorge’ in Langemark-Poelkapelle, Menen, Hooglede, Diksmuide en Lommel. De Volksbund beheert in Vlaanderen 22 kerkhoven en herdenkingsmonumenten.

Weyts investeert vanuit Onroerend Erfgoed ook in de site van de IJzertoren in Diksmuide waar de bijna 100 jaar oude klokken hersteld en de groenomgeving opgewaardeerd werden. Naast financiële steun kunnen de begraaf- en herdenkingsplaatsen trouwens ook rekenen op coaching en begeleiding van het Agentschap Onroerend Erfgoed.

Herdenkingspact met Gemenebestlanden

Minister Weyts wil ook in de komende jaren blijven investeren in de oorlogsmemorialen en sluit daarom nu voor het eerst een formele overeenkomst met de CWGC. Die overeenkomst moet ervoor zorgen dat de 27 kerkhoven en herdenkingsmonumenten van WOI langs het Westelijke front, die in 2023 erkend werden door de UNESCO als wereldoorlogserfgoed, nog efficiënter beheerd worden. Concreet zal Vlaanderen bijvoorbeeld een vlotte afstemming faciliteren met het Werelderfgoedcomité in Parijs en samen waken over het behoud van de sereniteit en de uitzonderlijke erfgoedwaarde van deze herdenkingsplekken.
 
De komende jaren zullen er ook opnieuw aanzienlijke middelen worden geïnvesteerd in de CWGC-begraafplaatsen. Het Vlaams aandeel kan alleen al in deze regeerperiode oplopen tot € 3 miljoen en deze overeenkomst verzekert een goede opvolging van al die investeringen.
 
Frontsoldaten herdenken

“We moeten de frontsoldaten niet alleen herdenken op Wapenstilstand, maar eigenlijk altijd. Oorlogsgraven en -monumenten mogen nooit verwaarloosd of vergeten worden”, zegt minister Ben Weyts. “Dankzij deze investeringen en het nieuwe herdenkingspact kunnen we ervoor zorgen dat ook de volgende generaties herinnerd worden aan die eenvoudige boodschap, die zeker vandaag relevant is: Nooit Meer Oorlog”.

“We zijn verheugd deze baanbrekende samenwerkingsovereenkomst te hebben ondertekend om begraafplaatsen en monumenten uit de Eerste Wereldoorlog in heel Vlaanderen te beschermen en te promoten", zegt waarnemend directeur-generaal en Chief Operating Officer van CWGC, Barry Murphy.

Overzicht investeringen in oorlogskerkhoven en -monumenten

• Ieper
  • Voormezeele Enclosure No 3 - € 303.477
  • Bard Cottage Cemetery - € 66.289
• • Voormezeele Enclosures No 1 and No 2 - € 196.139
• Poperinge
  • Britse militaire begraafplaats Nine Elms British Cemetery - € 400.000
  • Britse militaire begraafplaats Lijssenthoek Military Cemetery - € 189.561
• Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht: Brits oorlogsmonument Tweede Wereldoorlog - € 2.280
• Diksmuide - IJzertorencomplex met bedevaartweide - € 41.940
• Langemark-Poelkapelle - Duits militair erekerkhof - € 27.663
• Menen - Duitse militaire begraafplaats - € 17.337
• Hooglede - Duitse militaire begraafplaats - € 27.952 
• Vladslo - Duitse militaire begraafplaats - € 20.379
• Lommel - Duitse militaire begraafplaats - € 50.311