Op 30 oktober 1917 kwam de Canadese “First Nations”- soldaat Alex Decoteau om in de omgeving van Passendale.

Het profiel van de man was opmerkelijk. Niet alleen maakte Decoteau deel uit van de Red Pheasant Nation, één van de vele inheemse gemeenschappen in Canada, tevens was hij Olympisch finalist in de 5000 meter (Stockholm 1912) en, voor zover bekend, de eerste autochtone politieagent in Canada (politiekorps Edmonton).



Het verhaal van de deelname van de Canadese “Indigenous People” aan de Eerste Wereldoorlog werd erg lang onder de mat geschoven. Nochtans wees recenter onderzoek uit dat in die periode zeker 3000 tot 4000 leden van inheemse gemeenschappen dienst namen bij het Canadees Expeditiekorps.

Het Genootschap Passchendaele Society 1917 vzw (GPS17), dat sinds haar ontstaan in 2005 regelmatig werkt rond het thema van de diversiteit van de troepen in Vlaanderen tijdens de Grote Oorlog, voelde zich dan reeds in 2007 geroepen om het verhaal van Alex Decoteau een eerste keer onder de aandacht te brengen, d.m.v. het organiseren van een loopwedstrijd die zijn naam droeg, doorheen het voormalig slagveld rond Passendale.

Op 8 november 2024 gaat de vereniging nog een stap verder. Op die datum zal een herdenkingsplaat van het type “blue plaque” ingehuldigd worden in de onmiddellijke omgeving van Decoteau’s laatste actie bij Passendale, dit in het bijzijn van familieleden van de man, een afgevaardigde van de Edmonton Police Service, een delegatie van Canadese First Nations en de ambassadeur van Canada. Ook de Canadese pers, waaronder CBC, de grootste omroep in Canada zal de inhuldiging volgen.

In een tweede aansluitende en korte plechtigheid zal de delegatie van Indigenous people op traditionele manier hulde brengen aan het graf van de gesneuvelde, dat slechts enkele honderden meter verderop ligt.

Met dit project, waarvoor samengewerkt wordt met Canadese partners zoals het Edmonton Police Corps en het lokale Passchendaele Museum (Zonnebeke), wil GPS 17 niet enkel het uitzonderlijke verhaal van Alex Decoteau op permanente manier zichtbaar maken in het landschap, maar ook aandacht wekken voor het ruimere aspect van de deelname van de Canadese inheemse bevolking aan het conflict. Helaas, zoals bij nogal wat andere bevolkingsgroepen, resulteerde die inzet niet meteen in een versnelde emancipatie voor gelijke rechten in het thuisland, wat ertoe leidde dat meerdere inheemse veteranen na de oorlog dan ook de weg insloegen van een vorm van activisme, die op lange termijn zou bijdragen tot een erkennings- en verzoeningsproces dat in de voorbije jaren ook overtuigd mee gedragen wordt door de Canadese overheid. Met het initiatief om een herdenkingsmonument voor Alex Decoteau als rolmodel voor zijn gemeenschap op te richten, nabij de plaats waar hij omkwam, levert het Genootschap Passchendaele 1917 dan ook een bescheiden bijdrage in deze ontwikkeling.

Praktisch:

• de inhuldiging van de herdenkingsplaat grijpt plaats op de hoek van ’s Graventafelstraat en de Wieltjesstraat te Passendale, deelgemeente van Zonnebeke op 8 november om 14.30 uur
• aansluitend gaat het naar Passchendaele New British Cemetery, enkele honderden meter verderop, waar een inheemse plechtigheid doorgaat aan het graf van Alex Decoteau. Omwille van culturele gevoeligheden kan tijdens deze plechtigheid opgeroepen worden om bepaalde onderdelen niet vast te leggen op camera
• het Genootschap Passchendaele Society 1917 vzw is een onafhankelijke vrijwilligersvereniging die zich inzet om het verhaal van WO1 in de Westhoek levend te houden- herdenking i.s.m. het Passchendaele Museum en gemeente Zonnebeke