Nieuwe WO1-autoroute Pionier

Nieuwe WO1-autoroute Pionier - Zonnebeke - 19/10/2013

Op zaterdag 19 oktober 2013 werd in Zonnebeke de 'Pionier'-autoroute geopend, de vierde toeristische autoroute 14-18 in een reeks van 6. Deze route verkent vooral de Duitse frontstreek 1914-1918.

Vandaag vormt deze regio een grensoverschrijdend gebied met Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen. Tijdens de oorlog zijn er geen grenzen. Het Vlaamse Wervik en het Franse Wervicq-Sud worden dan één en dezelfde gemeente. Achter dit Duitse front verblijven nogal wat Duitse 'Pioniere' of genietroepen. Zij staan in voor de bouw en het onderhoud van loopgraven, bunkers, munitiedepots, veldhospitalen, ... Voor de inwoners valt het dagelijkse leven in dit bezet gebied zwaar. Aan de westelijk kant van dit front zijn vooral Britten, Ieren, Australiërs en Nieuw-Zeelanders aan zet.

De autoroute 'Pionier' is 75 km lang en is volledig bewegwijzerd. De bijhorende 'Pionier'-brochure zal halverwege oktober beschikbaar zijn in verschillende Diensten voor Toerisme in de Westhoek of is binnenkort te bestellen via www.westtoer.be of bij de diensten van toerisme in de Westhoek.

Enkele foto's van de voorstelling:

Hierboven het Memorial Museum Passchendaele 1917 en hieronder de bibliotheek van Zonnebeke waar de voorstelling plaats had.

Een bomvolle zaal

Stefaan Gheysen, afgevaardigd-bestuurder Westtoer

Schepen van toerisme Sabine Vanderhaeghen.

Hieronder de tekst van haar toespraak:

"Mijnheer de Kabinetchef, Mevrouw en Mijnheer de Volksvertegenwoordiger, de heer directeur van Westtoer, Burgemeesters, collega’s schepenen en gemeenteraadsleden, dames en heren, van harte welkom in Zonnebeke naar aanleiding van de opening van de vierde toeristische autoroute 14-18.

Mesdames et Messieurs, bienvenue ici à Zonnebeke à l’occasion de l’ouverture de la quatrième route touristique 14-18.

We zijn bijzonder verheugd u te mogen verwelkomen in de gemeentelijke bibliotheek gevestigd in ons prachtig kasteeldomein die mede dankzij U, allemaal hier aanwezig, een toeristische trekpleister is geworden, niet alleen voor de lokale bevolking maar ook voor bezoekers van over de hele wereld.

Nous sommes ravis de vous accueillir dans notre bibliothèque qui se trouve dans notre domaine magnifique. Grâce à vos efforts, le domaine est devenu un site touristique, non seulement pour la communauté locale, mais aussi pour des milliers de visiteurs qui viennent de l’autre côté du monde.

Uiteraard appreciëren wij het om deel uit te maken van de toeristische autoroute Pionier 14-18. Immers, sommige van onze deelgemeenten werden in de Eerste Wereldoorlog al dan niet voor langere tijd bezet door de Duitsers. Voor de inwoners viel het dagelijkse leven in dit bezet gebied bijzonder zwaar. Hun verhalen gingen meestal verloren in de plooien van de geschiedenis. Daarom is het waardevol dat deze historische informatie ontsloten wordt.

Nous sommes reconnaissants d’appartenir à la route Pionier 14-18. Certaines de nos communes ont été occupées par les Allemands pendant la Première Guerre mondiale. Pour les habitants, la vie quotidienne était dure dans les régions occupées. Leurs histoires sont généralement perdues au fil du temps. Par conséquent, il est important que cette information historique soit divulguée.

In het bijzonder zal dit bijdragen in het totale verhaal dat hier in ons Memorial Museum Passchendaele 1917 wordt verteld en waar wij een Duits ankerpunt hebben gecreëerd. Een ankerpunt waarvan wij hopen dat het de inleiding zal zijn tot het landschap waar de littekens van 100 jaar geleden nog steeds zichtbaar zijn.

En particulier, cela contribuera à l'histoire générale qui est racontée dans notre musée où nous avons créé un point d’ancrage Allemand. Nous espérons que ce point d’ancrage sera l’introduction vers le paysage où les cicatrices de 100 ans sont toujours visibles.

Niet zonder fierheid kunnen wij u vertellen dat sinds de heropening van ons vernieuwd museum in juli 2013 ons bezoekersaantal met de helft is gestegen.

C'est avec fierté que nous pouvons vous dire que depuis la réouverture du musée en Juillet 2013 le nombre de visiteurs a augmenté de moitié.

Tot slot wens ik jullie een aangename dag waarvan een groot gedeelte zich in onze gemeente zal afspelen. Na de rondrit wordt U een receptie aangebonden in de gemeenteschool , hier aan de overkant van de straat. Daarna wordt U ook de mogelijkheid aangeboden om ons museum te bezoeken.

Enfin, je vous souhaite une agréable journée. Aujourd'hui, vous découvrirez une grande partie de Zonnebeke. Après la visite, une réception est prévue à l'école que vous trouverez juste de l’autre côté de la rue. Ensuite, vous aurez également la possibilité de visiter notre musée.

Graag wil ik nu het woord geven aan Volksvertegenwoordiger Jurgen Vanlerberghe.

Merci bien de votre attention.
Bedankt voor uw aandacht"

De aanwezigen kregen ook het 11-novemberprogramma 2013 van Zonnebeke.

De aantrekkelijke brochure.

Vlaams parlementslid en schepen van Poperinge Jurgen Vanlerberghe verving gedeputeerde Francky De Block: "We hebben in de Westhoek reeds heel veel gerealiseerd in de aanloop naar de herdenking in 2014-2018. Maar we mogen niet op onze lauweren rusten en moeten verder hard doorwerken. Daarbij hopen we dat we vanwege Vlaanderen ook voldoende middelen zullen krijgen om ook niet WO1-gerelateerde projecten uit te kunnen werken."

De burgemeesters van Bousbecque en Wervicq-Sud (rechts) waren ook op de voorstelling aanwezig. Zij spraken hun dank en waardering uit voor de opname van hun gemeenten in de nieuwe autoroute.

Minister Geert Bourgeois was er ook niet bij. Die was aanwezig op de begrafenis van Wilfried Martens in Gent. Hij werd vervangen door zijn kabinetschef Mark Andries.

Hieronder de tekst van zijn toespraak:

"Geachte genodigden,

Vooreerst wens ik minister Bourgeois te verontschuldigen. De minister was hier graag aanwezig geweest, maar de begrafenis van Wilfried Martens heeft hem naar Gent gebracht. Minister Bourgeois heeft mij gevraagd hem te vervangen, wat ik bijzonder graag doe.

Dames en heren,

Op de burgerlijke begraafplaats van Wervik werden tijdens de Eerste Wereldoorlog vele honderden Duitse militairen begraven. Een van hen was Leutnant der Reserve Wolfgang Kühne van de eerste Reservekompagnie van het Pionier-Regiment 24, een Duits genieregiment. Kühne was voor de oorlog actief in het mijnwezen. Zijn ervaring kwam dus goed van pas bij de ondergrondse mijnoorlog in de Westhoek. Wolfgang Kühne sneuvelde op 6 augustus 1915. Drie dagen later werd hij begraven op de burgerlijke begraafplaats van Wervik, waar zijn regimentskameraden ook een grafsteen voor hem maakten.

In tegenstelling tot de meeste andere Duitse graven in de Westhoek - die na de oorlog werden overgebracht naar de vier Duitse militaire kerkhoven in West-Vlaanderen (Menen, Vladslo, Langemark en Hooglede), - rust Wolfgang Kühne nog altijd onder een recent herstelde grafzerk in Wervik. U kunt het graf misschien eens bezoeken als u straks op de Pioniersroute halt houdt in Wervik.

Ook hier, in Zonnebeke, (op Broodseinde en Polygoneveld) lagen tijdens de Eerste Wereldoorlog bijna 6.000 Duitse soldaten begraven. Zij behoorden tot de naar schatting 150.000 gesneuvelde Duitse lotgenoten, die in Vlaanderen - en net over de grens in Frans-Vlaanderen (Boesbeke-Bousbecque, Halewijn-Halluin en Steenwerck) - hun laatste rustplaats vonden.
150.000 militairen die ongetwijfeld deze oorlog ook niet hebben gewild.
150.000 soldaten, altijd iemands vader, altijd iemands kind, zoals Willem Vermandere zingt.

Dames en heren,
Bij de vele projecten die in het teken staan van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog kunnen we er ons over verheugen dat ook aandacht wordt besteed aan de Duitse frontstreek. Ik ben dan ook graag naar Zonnebeke gekomen om samen met u de start- en aankomstplaats van deze vierde toeristische autoroute in te huldigen, een grensoverschrijdende verkenning van de Duitse kant van het slagveld.

Mesdames et messieurs les maires et adjoints au maire,
Ensemble avec la France du Nord et une partie de la Wallonie la Flandre – et par excellence le Westhoek – est le détenteur du passé de la première Guerre Mondiale.

Dat de verhoogde aandacht voor de Eerste Wereldoorlog vanaf volgend jaar zal leiden tot een verhoogde interesse om Vlaanderen te bezoeken, staat buiten kijf. Toerisme Vlaanderen kreeg de opdracht om het toeristisch potentieel op verantwoorde wijze uit te werken. Van bij aanvang werd nauw samengewerkt met Westtoer, het autonoom West-Vlaams provinciebedrijf voor toerisme, wegens het onmiskenbare belang van de Westhoek als regio voor het herdenkingstoerisme. Vandaag plukken we weer een vrucht van die samenwerking: de vierde autoroute van de zes geprogrammeerde. Als Vlaams minister van Toerisme en Onroerend Erfgoed, die het herdenkingsproject ‘De Grooten Oorlog’ mag coördineren, heeft minister Bourgeois dan ook niet geaarzeld om dit project van Westtoer te subsidiëren. De ontwikkeling van zes nieuwe autocircuits in de Westhoek past in de verruiming van het aanbod van marktconforme, toeristisch-recreatieve producten.

De autoroutes zijn objectgericht. Dit betekent dat onderweg oorlogsrelicten en belevingspunten als stopplaatsen zullen fungeren om meer informatie te geven over de Eerste Wereldoorlog. Voor de digitale ontsluiting van deze autoroutes gaf de minister Westtoer een tweede subsidie. Een sterk thema als de Eerste Wereldoorlog leent zich perfect om de gebruiker onder te dompelen in een beklijvend verhaal. De inzet van nieuwe technologieën biedt heel wat mogelijkheden om de beleving van de gebruiker te verhogen, zowel onderweg als op de sites zelf. Een voorbeeld van beleving op deze autoroute is het Tabaksmuseum in Wervik dat twee zalen gaat inrichten over de rookgewoonten van de Duitse soldaten. Hiervoor gaf minister Bourgeois via Toerisme Vlaanderen een subsidie uit het Impulsfonds 100 jaar Groote Oorlog.

Dames en heren,

Niet alleen de ‘kleinere’ projecten, zoals deze autoroutes, worden een na een zichtbaar. Ook de ‘grotere’ infrastructuurprojecten worden een na een opgeleverd. Drie maanden geleden had de minister hier het genoegen het vernieuwde en uitgebreide Memorial MuseumPasschendaele te mogen openen. Verleden week hebben we in Poperinge het gerenoveerde en heringerichte ‘Talbot House’ en zijn heraangelegde tuin geopend.
Verleden jaar mocht de minister - ook in Poperinge - het onthaal- en interpretatiecentrum van het Lijssenthoek Military Cemetery openen. Samen met Talbot House en de herinrichting van de stadhuissite, met haar dodencellen en executiepaal, vormt Lijssenthoek Military Cemetery het strategisch investeringsproject “100 jaar Poperinge achter het Front”.

Vorig jaar in juni hebben we in Ieper het vernieuwde In Flanders Fields Museum geopend. Binnenkort leggen we de eerste steen van het Ganzepoot-bezoekerscentrum in Nieuwpoort. Volgend jaar openen we ook de vernieuwde IJzertorensite en het vernieuwde museum in de IJzertoren in Diksmuide.

De projecten in Poperinge, Ieper, Nieuwpoort, Diksmuide en het Museum hier in Zonnebeke zijn de vijf strategische projecten die we met financiële middelen uit het Impulsfonds “100 Jaar Groote Oorlog”, realiseren. In totaal zijn er 44 toeristisch-recreatieve infrastructuurprojecten, waarvoor de minister vijftien miljoen euro heeft uitgetrokken.

Ik ben ervan overtuigd dat deze start- en aankomstplaats van de autoroute een formidabele lokker zal worden voor het Memorial Museum Passchendaele. Dat het nog meer dan nu zijn functie als een van de toeristische poorten van de Westhoek ten volle zal waarmaken. De cijfers voor het Museum zijn alvast hoopgevend: van 61.000 bezoekers in 2011 naar 76.000 in 2012 en de eerste negen maanden van 2013 stond de teller reeds op 61.500. Een realistische schatting geeft aan dat de kaap van 80.000 bezoekers dit jaar zal gerond worden.

Ook de jongste cijfers van Westtoer gaan in de goede richting. De Westhoek als één van de 15 Vlaamse Groene Regio’s, mocht vorig jaar 850.000 overnachtingen boeken, of 5% meer dan in 2011. 30% of 106.000 van de 355.000 verblijfstoeristen zijn Brits. Hun aandeel steeg vorig jaar met 3%. De bezoeken in het kader van Wereldoorlog I spelen daarbij een bepalende rol. Westtoer schat het aantal WO I-bezoekers (dag- en verblijftoeristen) in 2012 op 359.000. Opmerkelijk is ook de groeiende Duitse belangstelling voor de Westhoek.

Dames en heren,
U hoort het en ziet het vooral: Vlaanderen bereidt zich met talloze projecten op kruissnelheid voor op de herdenking van de Eerste Wereldoorlog.
Met de slagzin ‘De Groote Oorlog. Om nooit te vergeten’, La Grande Guerre en Flandre. Pour ne jamais oublier’,‘Flanders Fields. Ort der Erinnerung,’ ‘Flanders Fields. A place to remember’, heeft Vlaanderen de ambitie om vanaf volgend jaar 500.000 mensen op een gastvrije, serene en kwaliteitsvolle manier te ontvangen zodat zij de herdenking van de Groote Oorlog op een waardige en betekenisvolle manier kunnen beleven. Om ze in de best mogelijke omstandigheden kennis te laten maken met de tragische Groote Oorlog, die hier op elke vierkante kilometer zijn sporen in het landschap heeft gekerfd.

Herdenkingstoerisme waar plaats is voor reflectie. Herdenkingstoerisme met een toegevoegde waarde waarbij sereniteit en respect voor de geschiedenis, voor mens, landschap, natuur en cultuur prioritair zijn. Herdenkingstoerisme waar Vlaanderen, en bij uitstek ‘Flanders Fields’ (de Westhoek), gepositioneerd wordt als dé regio in Europa waar het verhaal van de Eerste Wereldoorlog beleefd kan worden met een universeel menselijke boodschap van vrede. Herdenkingstoerisme dat de huidige en volgende generaties de boodschap van de Eerste Wereldoorlog - ‘Nooit meer oorlog’ - wil meegeven. Om ze van hieruit te laten vertrekken met de nog sterkere overtuiging, dat oorlog nooit vrede brengt. Negen en een halve maand scheidt ons van de honderdste verjaardag van het begin van de Groote Oorlog.

De Westhoek zal er klaar voor zijn, Vlaanderen zal er klaar voor zijn. Ik wil eindigen met Westtoer en iedereen die heeft meegewerkt aan deze vierde autoroute te feliciteren. Ik wens u veel succes bij de realisatie van de laatste twee WO-I-autoroutes."