Filip Maes uit Poederlee kwam recent in het bezit van het dagboek van zijn grootvader Jan Leysen. Hij heeft dit zo goed mogelijk overgetypt (sommige stukken waren echter onleesbaar).

Het dagboek is een klein bruin zakboekje geschreven in mooi handschrift met rode inkt. Het gaat enkel over de eerste dagen van de oorlog.

Ook de vuurkaart van Jan Leysen werd door Filip Maes doorgestuurd.

Personalia Jan Leysen

• geboren 28.12.1889 te Poederlee
• gestorven 12.01.1980 te Vorselaar
• beroep: landbouwer
• 7 kinderen
• 8 frontstrepen
• géén blessures.

Meer info

de tekst uit het dagboek (zie hieronder)

scan van het dagboek (klik op de afbeelding voor een grotere weergave)



tweede scan van het dagboek (klik op de afbeelding voor een grotere weergave)



vuurkaart (klik op de afbeelding voor een grotere weergave)



Hieronder de tekst uit het dagboek:

Leysen Jan
Grenadier 1/1
6 Divisie

Eenige uitleggingen van hetgeen ik gedaan heb en van hetgeen er mij is overkomen tijdens den Oorlog int jaar 1914 = 1915-16-17-18-19

Eene Vraag verlang ik aan alwie dit boek vind tzij vrind of vijand van mijne mijne laatste wil t willen volbrengen na mijne dood dit boek t willen bestellen aan t adres mijner ouders Frans Leysen Poederlé Provincie Antwerpen

Met God Voor Koning en Vaderland

Vooral aan Mijne Ouders Broeders en zusters Familie en Vrienden

Maak nooit geen verdriet om mijnen t wille Indien ik gesneuveld ben op het Veld van Eer.
Integendeel wees fier een Familielid gehad te hebben. Die met moed gevochten heeft onder de leus van het recht
Winnen of sterven

Als men Geheel zjn leven rechtvaardig geweest is dan heeft men in dees tijden de zachtste gevoelens en met Gods hulp gaat met Overal Door.

Leysen Jan Grenadier
1Bat 1 Com. 6Div AB

Het was in de maand Augustus 1914 Dat ik met mijn Regiment onder het bevel van Kolonel Leufebuur De stad Brueel verliet om den indringer tegen te houden. Den maandag morgen den 2 de van maand kwam de Seetie overten tis te zeggen een sergeant ons verwittigen dat we dat we ons moesten gereed maken om 8 uren gelijk gewoont om voor 9 uren op D'ecersizie en wij zeggen dat wij daar niet voor binnen gekomen waren maar wel om t oorlogen. Toen het uur daar was alleman moest in de rang de sergeant had ons cartouchen mede dragen en daarmede bewachten wij ons en wij pakten toch al den boel maar meden anders late wij een heel deel liggen in De Kazerne hetgeen al hard verlicht om mede te dragen.
Toen we in den rang waren al wel een heel uur kwam de Kolonel aangereden en seffens werd er Gardez Vous geblazen kort daarna kwam den Drapeau t voorschijn. De Kolonel maakte eene rede voering welke goed beantwoord werd met Vive le Roi. Thans was het Depart.

Toen blazen ze Gardez vous de de tranen sprongen in mijne oogen ik dacht al seffens wat verder. De poorten werden open gedaan. Het volk dat daar rond verwenden was onbeschrijfelijk. Daaronder zag men alle soorten van menschen den eene lachten en den anderen weende. De straten waren nog nooit zo bevlagt geweest gelijk vandaag. De Kazerne verlatende was mijn gedacht al waar gaan wij naartoe en hoelang gaan we van Brussel weg zijn. Maar toch vertrok ik met goede hoop weder te keeren. Ik maak al een goed betrouwen op de gedacht dit mijn vader en mijne moeder wij gegeven hadden alvoren ik vertrokken was en alzoo kwam wij aan de port Du Namur. Daar was het ook al menschen vlagen dat men zag.

Vandaar namen wij den weg naar Ouderghem en zoo kwamen wij rond den middag in het Bosch van Soignies.

Daar schoolen wij eenige uren rust. Rond 12 ½ kwam men ons zeggen dat Duitschland den Oorlog verklaart had aan Frankrijk en Belgie seffens was dat nieuws overal verspreid er wiert geroepen en getierd dat het oorverdoovend was. Rond 2 uren vertrokken wij verder de groote Baan op en zoo kwamen wij tot in Overijsche in t begin van het dorp was er een klas waar honderden soldaten eten kregen en zelf t drinken ik ook kreeg daar een Gorde bier Daar kocht ik papier en schreef nog nen brief naar mijn ouders tegen den avond kregen wij logement en we waren geïnstalleerd ik lag met mijn peleton in een magazijn van cement. Daar passeerden wij den eerste nacht op het strooi het was wel wat hard maar den moed deed ons alles vergeten. Des smorgens rond 5 uren kwam er daar en goedhartige vrouw met een tas warme koffie en botterhammen het waren echte bravemenschen op deze parochie rond 8 uren was het Depart voor verder lans de baan was het blij moedig om zien hoe de burgers hun dingen ten beste gaven voor de soldaten rond de middag geraken wij aan het stadje Wavre hier was het een echte hemel voor ons me dunkt dat ze al gaven wat ze bezaten het was meest in den drank dat wij het namen want het was stikkend heet en het zand maakte het zeer dorstig het geen de Waversche bevolking ook begreep zoo verlieten we deze goedhartige menschen en gingen van der op en zoo komen wij tegen den avond in bon Les en verhanden daags verder naar Gres Wazoo. Dit zag er eene bevallige parochie maar de bevolking was niet zoo mildhartig dan in de vorige gemeente toch waren hier ook vele brave mensen t vinden we waren gekantoneerd in de gemeenteschool waar de Carabinieres t daags tevoren vertrokken waren zoo verbleven wij in deze gemeente een tiental dagen alle dagen deden wij uitstapjes en excursies hetgeen ons wellicht vervelde bijzonder de oude classen alzoo ook versleten wij eenige dagen in afgepikt korenveld waar de struiken nog op stonden en het stroo diende seffens om ons in de schaduw te zetten want de zon die brande toch alle dagen even hard. Alle dagen kwam men ons het nieuws brengen dat de forten van Luik hardnekkig stand hielden. Het was hier ook dat ik den eersten spion zag gevangen nemen hij was gekleed in grenadier met de graad van Corporaal. Deze vertelde uit De school te komen onderweg had hij aangerand geweest door 4 uklanen maar van zoohaast hij ze opgemerkt had nam hij zijn geweer en schoot erop van den eersten kogel viel er een van zijn paard en de drij anderen namen de vlucht hij deze dan afgetast en als souvenier had hij zijn casque en zijne ceinturon en eenige cartouchen mede genomen. Natuurlijk op deze verklaringen en al die Duische voorwerpen te zien was hij niet meer meester van zich zelven en ze droegen hem ten triomf seffens waren de officieren rond den held moest naar de Garde policie om hem aan te geven en te weten bij welke companie hij moest inlijven maar bij de minste ondervraging wierden ze allen gewaar dat die kerel niet in regel was zij livre dat een Belgische was droeg geen goeden nummero ook zijne uitleggingen waren niet klaar blijkent en seffens was het overal gekend dat die held die daar even zoo als een held toe kwam een spion was zoo paseer den onze dagen die zo lang schenen stilaan voorbij op zekeren dag moesten wij tegen den avond op eens vertrekken het was om buiten te barakeeren men leide ons in een partij haver waar wij den nacht moesten overbrengen het weder was veel verandert en het was oprecht kouw ook zag het om te regenen en ik geloof wel dat er meer distelen stonden dan haver het was onmogelijk hier te kunnen slapen maar seffens maar seffens kreeg men het gedacht strooi te halen op eene partij struiken die niet ver van daar geplukt stond wij moesten maar door eene partij bieten kruipen en wij waren er op den tijd van een uur was geheel de partij tarwe weg en wij sliepen toch min op meer wat beter maar deze nacht had ik toch oprecht koude gehad want rond 9 uren van den morgend begon het stil aan te regenen en voor het 5 uren was waren wij doornat kort daarna moesten wij vertrekken soep hadden ze niet kunnen gereed maken bij gebrek aan materiaal den rijst bleef en den regen liggen het brood was geweekt onze rasion vleesch kregen wij ruw voor te eten wij gingen dan in een Bosch op omtrent 8 kilo meter afstand van de plaats welke wij verlaten hadden. De regen hield maar aan en vermeerderde nog in het Bosch gekomen welke op eene hoogte lag mochten wij seffens tenten maken om int droog te zitten. Er wiert daar seffens lot t werk gegaan om eenige h abris t maken het duurde niet lang of er was een half hetaar boomen waren afgekapt ander gingen strooi halen dat daar naast gepikt stond en tegen den middag zaten wij bijna allen in t droog t hans moest er voor eten gezorgt worden ons ruw vleesch van s morgens kwam al van pas wat water in de gamelle en het vleesch is aant koken over een hout vuurke en seffens hadden wij soep en vleesch maar het begon al naar den oorlog te smaken.

Tegen den avond kwamen we wederom in Gres Doision om te Cantoneeren in de huisen en waren allen content zoo sleepten nog een dag of 9 voorbij en we waren den 15 oogst O L Vrouw Hemelvaart smorgens gingen wij naar de kerk in den dag schreef ik nog eenen brief aan mijne ouders en snamiddags ging de processie en savoné alle avonden lof alle dagen zag men Duitsche vliegers overkomen Den 16 was de Reveil smorgens om 3 uren en wij vertrokken voo goed In de verte hoorde wij al goed het gerommel van de Canons en zoo kwamen wij in Longeville eene liefelijke gemeente die nog op eene hoogvlakte stond het was smorgens rond 9 uren toen mijne compagnie door de plaats trok vele burgers kwamen ons tegen die naar de hoogmis gingen De Belgische vlag wapperde ook op het torentje. Toen wij buiten de aaneenstaande huisen waren hoorden ik al langs hier en daar eenige geweerschoten het waren de eerste in de verte Links af hoord men goed het aanhouden gerommel der canons men nam seffens maatregelen en patrouilles werden uitgezonden. De Compagnies maakten op korten afstand loopgrachten voor zicht in te verschuilen. Rond den middag zag men met eene gekwetsten soldaat passeren van het 3e chasseurs te peerd eene bal had hem de schouder doorkloven hij was bleek gelijk de dood en wert gelijk door het rode kruis rond 4 = 5 uren hoorde men opeens eene Mitrailleus die in werking ging seffens winst men wat het betekende een schadron Cavaliers van ons op patrouille zijnde word verrast door eener Duitsche voorpost die verschoolen zat rond de gemeente Chammont het schieten duurde zoo wel 5 minuten lang zonder ophouwen en dadelijk zag men de peerden afgestroomd komen bijna allen zonder man en wij zetten onszelven gereed om te schieten maar het waren alen Belgen en toch waren er al schooten maar toch niets getroffen maar toen zaggen wij daar een schrapnel open springen achter de chasseurs en dadelijk nog eenen boven onze compagnie gelukkiglijk was niemand gekwetst nog dood maar het duurde niet lang of den een schrapnel volgde de andere maar nu onze artielerie kwam in werking en ze hadden gezien waar de Duitsche geplaatst waren ze trokken eerst eenige eenparige schoten maar toen seffens 4=5 salven van 4 en toen hielden ze op en het was seffens gekend dat de Duitsche Batterie goed getroffen was want daarna was alles rustig den geheelen dag savonds gingen wij cantoneeren in een hof een kwart uur van daar in den nacht bracht men het eten voor sanderdaags en smorgens om 2 uuren vertrokken wij wederom naar onze oude plaats van daags te voren het weder was niet al te goed geheel den voormiddag kreeg men regen rond den middag klaarde het weder op ook duurde het niet lang of een Duitsch vlieg machien kwam ons een bezoek brengen en werd ook goed onthaald met geweervuur maar niettemin vloog ze op een kleine hoogte om alles goed te kunnen zien op de voorposten wert er van den helle dag niet geschoten in den namiddag werd er gezegd dat wij hier gingen vertrekken dat de Fransman ging in den nacht toekomen om onze plaats over te nemen wij gingen den linkervleugel uitmaken van het Fransche leger Ja van zoohaast het donker was het rassamblement en wij vertrokken en zegden ons dat wij naar Nethen trokken eene gemeente uit den omtrek van Leuven op 20 à 25 Kilo meter van Longeville. Geheel den nacht moesten wij hard marcheeren en rond 2 uren van den morgend kwamen wij hier toe. Ik was met mijn compagnie in een theatre lokaal om tovernachten om 6 uren smorgens was het reveil en seffens rassemblement doch wij gingen niet ver van daar aan een bijgelegen Bosch gekomen trok de eene compagnie achter de andere het Bosch in en daar bleven wij liggen tot tegen den avond De zon had eene buite gewone warmte en toen wij vertrokken hoorde ik zeggen dat wij wederom 25 klm af te leggen hadden hetgeen niet goed hartig onthaald werd rond 6 uur van den nacht van 14 oogst kwamen wij in steenockerzeel toe waar wij kantoneerden in een herberg met eenige mannen bijeen het waren hier brave menschen want wij kregen ieder een glas bier en fruit zooveel wij eten wilde daarna gingen wij slapen want wij waren fel afgemat smorgens om 9 uren stond ik op en mij ne keer gewasschen want wij hadden alle dagen den tijd niet en zoo bleven wij daar tot in namiddag om 4 uren en toe vertrokken wij weer en na vele gemeente te doorkruist te hebben kwamen wij in Vilvoorde aan de bevolking was zeer mild voor de soldaten maar de majoor ziende dat de mannen niet per 4 bleven deed ons porte arm gaan tot buiten de huisenonder den weg van steenockerzeel naar Vilvoorde hadden ons altijd 2 Duitsche vliegers altijd op gevolgd ze waren soms niet hooger dan 150 à 200 meter boven ons en sommige dachten dat het ons vliegers waren zoo kwamen wij tegen Mechelen vandaag.

We Vlaeyen
Webbekom bij Diest
Voor Therese

Edward Vlaeyen
Kauterhoekstraat No 22
Diest

Alfons Wagemans

Indien het u mogelijk is breng mij vrijdag e.k. boter eender welke prijs
Leysen Jan

Adres Leysen Frans
Poederle Zittaart

Leysen Jan

1e Grenadier
4 compagnie

Armee Belge

Chausseé Aarschot n° 108
Wilsele
Bij Leuven

Clementina Gossé
Larik am Rhijn
Mulherstrasse 26
Duitschland

Lous Wuits 1 Gr
???

De Cnodder Jan D 11e 107 Bat
Leysen August D 139 7 comp
P Okyul D 96 GMM
Emiel V D Bosch soldaat
Reformé Anchor Bank Deru??
Lame Engeland
Frans Janssens Brigadier D 96 6 A.V. AB

M Albert Vanparijs
Mechelsestraat N° 241
Leuven
Theresia Hay

Holland spoorwegpostkantoor nr. 2
Rotterdam
Van De Wouw Van Akeren
Heuvelstraat Moergestel (Tilburg)
Le Eggere

Louwie Geentjes 2 3Com 3 Bat 2 Divis

M A Hapers Castelré
Onder Baerle Nassau

De W Maas
Baarle Nassau

Karel Van Roy
Langenieuwstraat N° 243
Tilburg Holland

Jul Van Den Brande
2 Div
1 Bat 4Compagnie 7 De Linie

Leysen August 7 Linie 9 Bat 2 Divi 3 Compagnie

M Dirks Spoorstraat
Gennep Nederlandsch (Limburg)

Francois Janssens Brigadier
P Genie A 94 3de Compagnie 2 Divisie
Francois Janssens Brigadier
B 238 4Cie Armee Belge


Dank aan Filip Maes voor de info (gepubliceerd op 10/02/2008).