Eliane Cossey 'Ginger'
Gelegenheidsspeech bij de inhuldiging van het Gingerbeeld op de Grote Markt te Poperinge
Stefaan Cossey, Roeselare
Zo'n 25 jaar geleden kreeg ik een telefoontje van Jacques Ryckebosch, toenmalige 'warden' in het Talbot House met de vraag of ik dadelijk kon komen naar het Talbot House. Er was een ploeg van de BBC aanwezig die opzoekingen deed naar Eliane Cossey 'Ginger'. De gekende reporter Andy Bell was aanwezig met het dagboek van zijn grootvader waarin zoveel geschreven stond over Ginger. Zij hadden nog enkele dagboeken meegebracht en samen gingen we op stap doorheen Poperinge om de geschiedenis en puzzel van Ginger te reconstrueren dit ten behoeve van een reportage voor de BBC. Pas toen ik deze man bezig hoorde, besefte ik dat 'Ginger' veel bekender was in het buitenland dan hier in haar geboortestad.
Al puzzelend werd volgende geschiedenis werd genoteerd:
'A la Poupée' was vóór 1914 een handel van Lingerie/Mercerie op de Grote Markt. Silvie Vandromme hield de zaak open. Haar echtgenoot Elie Cossey maakte schoenen die verkocht werden door zijn broer in de schoenhandel in de Gasthuisstraat. Elie was een gerespecteerd burger met een onuitputtelijke zin voor humor en was in de hele stad en omliggende gekend.
Elie en Silvie hadden 8 kinderen. Toen de oorlog in 1914 begon, trokken de twee oudste zonen Daniël en Albert als vrijwilliger naar het Belgisch front.
In het begin van de oorlog werden de drie jongste zonen, André, Julien en Paul nog thuis gehouden. Toen Poperinge af en toe beschoten werd, werden zij, zoals vele andere kinderen, naar Frankrijk gestuurd, maar kwamen af en toe nog naar huis. De drie meisjes Marie-Louise, Eliane en Martha bleven gedurende de oorlog thuis bij hun ouders.
Algauw bleek dat het leder schaarser en duurder werd en verminderde de schoenenverkoop, alsook de verkoop van lingerie en mercerieën. Wel bleek een volledig nieuw cliënteel in Poperinge rond te lopen, nl. militairen van alle nationaliteiten die met hun soldij vertier zochten in het achter het front gelegen rustige stadje. De Engelse militairen werden het best betaald en waren dan ook de meest kwistige.
Met het commerce-bloed in hun aderen stopten Elie en Silvie met de verkoop van mercerieën en bouwden hun winkel om in een Britse Pub. Het mocht geen gewoon café zijn en Silvie wilde alleen een select en sjiek cliënteel want… met drie dochters moest je toch maar oppassen met al die militairen. Zo werd het een pub waar enkel officieren (want die hadden toch wat meer opvoeding gekregen) en Britse verpleegsters mochten komen, op de deur stond dan ook A LA POUPEE "ONLY FOR OFFICERS".
Elie kocht een orgel / piano en plaatste die in de pub. Via enkele hogere Britse officieren bekwam hij de toelating om bepaalde alcoholische dranken te verkopen die normaal verboden waren in oorlogstijd. Ambiance was verzekerd!
Een Canadees officier van het 'medical corps' schrijft in 1916 dat ze trokken naar Pops "to the famous Ginger's pub, where a splendid time is guaranteed for all and where the 'patron' Elie is known to play a tricks on a person".
Intussen kon men niet alleen drank verkrijgen, want 's morgens stonden Silvie en Marie-Louise achter het fornuis om verschillende van de lekkerste cakes klaar te maken tegen het openingsuur. Later werd de keuken uitgebreid en werd het ook restaurant. Ook konden de officieren hun uniformen laten herstellen in het naaiatelier van Silvie.
Er werd een 'Visitors book' in de pub gelegd, waar vele officieren hun impressies over 'A la Poupée' of de oorlog in het kort konden neerpennen.
Willie Redmond beschrijft het in zijn dagboek: 'A la Poupée'; a cheery spot it is, bedecked with the flags of the Allied nations. All the appointments of the place are good; clean cloths upon the little tea tables, little bonches of flowers here and there, and altogether an air of brightness and comfort about, very grateful indeed to eyes weary of the drab dismalness of trench and mud. In the hours of the afternoon the tea room is crowded with officers from various units, and it is of interest to observe that, they represent very often,branches of the Army in the field from almost every corner of the British Empire'.
Dochter Eliane (° Poperinge 09/12/1902) was bij de aanvang van de oorlog een mooi 12-jarig meisje dat met haar jeugdige onbezorgdheid het hart veroverde van menig officier uit het Commonwealth. De Britten noemden haar vanwege haar rode haar 'Ginger'. Velen dachten aan hun eigen kinderen toen ze Eliane zagen. Zo werd voor de Engelstaligen de moeilijke Franse naam 'A la Poupée' al vlug vervangen door het Engels klinkende 'GINGER'S'.
Edwin Campion Vaughan noteert: The two rooms were full of dyners, but we found a table in the glass-roofed garden. A sweet little sixteen-year-old girl came to serve us. I fell a victim at once to her long red hair and flashing smile. When I asked her name, she replied 'Gingair' in such a glib way that we both gave a burst of laughter. We had a splendid dinner, with several bottles of bubbels, and Ginger hovered delightfully about us.
Iedere officier zou door het vuur gegaan zijn om met Ginger te mogen dansen. Men wilde samen met Eliane op de foto en later tijdens en na de oorlog werden zelfs door 'Ginger' gesigneerde foto's de wereld rond gestuurd. Maar moeder Sylvie was streng en handhaafde een ijzeren tucht in haar zaak. 'A la Poupée' werd één der befaamdste en gezelligste gelegenheden achter 'The Ypres Salient'. Zo werd 'Ginger's' een tweede thuis voor de talrijke officieren ver van huis en kreeg het een soort sociale functie achter het front.
Opmerkelijk, na de oorlog werd de stad Poperinge door de Britten bedankt voor haar gastvrijheid tijdens de oorlog. De burgemeester werd uitgenodigd naar Londen, maar daar waren de Britse oud-strijders en Tubby Clayton het niet mee eens. "Als er één iemand is die de gastvrijheid en vriendelijkheid van Poperinge kan vertegenwoordigen dan is het dat meisje 'Ginger', Eliane Cossey, zeiden ze, en zij moet daar zijn."
En zo geschiedde: Eliane werd koninklijk ontvangen op Buckingham Palace en later nog in de London Albert Hall door de oud-strijders in de bloemen gezet! Daar zorgde Ginger onbewust voor wat wrevel tussen Ieper en Poperinge. De burgemeester van Ieper met vaandel en wapenschild links op het podium, Eliane Cossey 'Ginger' en de Poperingse burgemeester met vaandel en wapenschild rechts op het podium.
Het protocol bepaalde dat eerst de Ieperse burgervader zou spreken. Hij had echter de Engelstalige inleiding niet goed begrepen en bleef staan, Ginger die héél goed Engels begreep en sprak, stapte resoluut naar voor en deed als eerste haar woordje, de Poperingse burgervader volgde haar voorbeeld, stapte naar voor en begon zijn speech, pas dan kwam Ieper aan de beurt en opnieuw was er een kleine 'rel' tussen de twee steden!
In 1927 huwde Eliane de Brugse zakenman Jerome van Steene. Een Britse delegatie was hierbij in Poperinge aanwezig. Haar huwelijk in Poperinge werd opgevolgd door de Britse Pers en dit heuglijke nieuws werd in de Britse kranten gepubliceerd. Daarna verhuisde het koppel naar Engeland.
15 jaar later, tijdens de tweede wereldoorlog vlucht Eliane voor de Duitse bombardementen in de Londense metro, zij loopt er een longontsteking op en overlijdt aan de gevolgen ervan.
Eliane was pas 40 jaar oud.