Artikel overgenomen uit ‘De Boezingenaar’ (tweemaandelijkse heemkundig tijdschrift over Boezinge en Zuidschote Toen en Nu), jg. 47, nr. 1 (jan.-feb. 2020), pp. 15-17. Auteur: Aurel Sercu

Jaja, die foto kennen we. De Boezingestraat ergens in WO I...” We horen het veel lezers al zeggen (of zuchten). Zeker de prentkaartverzamelaars. En juist, die foto hebben we destijds al eens gebruikt in De Boezingenaar. En ook toegelicht. Wat we zien ... Wat er veranderd is … Waarop we speciaal moeten letten … Maar dit keer hebben we het er nog eens over om een heel bijzondere reden.



De foto hierboven is er om te kunnen vergelijken met die hieronder. Want het is niet dezelfde. Nee, we vragen niet: Zoek de zeven verschillen. Bespaar je de moeite. We wijzen alleen op een wel een heel opvallend verschil.



In beide gevallen staan we aan de kant van de school en kijken we richting Diksmuidseweg. In de verte de woning die na de oorlog heropgebouwd werd en waar Paul Delva en Anna Deconinck tot enkele jaren geleden woonden. En nog verder populieren die waarschijnlijk de vaart afzoomden. Voor de oriëntatie hieronder even de foto hoe het tafereel er nu, anno 2020, uitziet.



Terug naar de zwart-witfoto erboven. Daar zien we opeens twee personen in beeld wandelen. Ze houden met de linkerhand iets vast wat op hun rug moet bengelen, en ze kijken naar de fotograaf. Benieuwd en onbezorgd. Er is zeker geen echt dreigend oorlogsgevaar van de Duitsers aan de overkant van de vaart. We weten van de achterkant van de foto dat hij van begin juli 1915 is. De gasaanval is al bijna drie maanden voorbij. Alle Boezingenaars die op 22 april nog niet gevlucht waren, hebben al veiliger oorden opgezocht. Ook de winkeliers die in een huisje links woonden. Daar werd tabak en kant verkocht. Waarschijnlijk lag de tabak en de kant voor het rapen, tenzij Franse soldaten er zich over ontfermd hadden.

De toestand van de woningen rechts en links is lamentabel, op z'n zachtst uitgedrukt. Er werd in Boezinge dorp zelf in juli 1915 niet echt strijd gevoerd (wel waren er de artilleriebeschietingen), maar er werd nog hevig gevochten o.a. ter hoogte van het (latere) sas van de bovenvaart en het industrieterrein, en dan door de Britten, die er de Fransen vervangen hadden. Hoe dan ook, al meer dan twee maanden geen burgers meer dus in Boezinge

Maar toch wel merkwaardig dat van de oorspronkelijke foto, voor het maken van de prentkaart die hierboven staat, bij het begin van dit artikel, de twee Franse soldaten (zouaven) gewist werden! Dat moet gebeurd zijn door prentkaartmaker H. Dehaeck, Roesbrugge. Moesten de vernieling en verlatenheid nadrukkelijker gemaakt worden, en pasten de rustig stappende soldaten niet helemaal in het plaatje? De twee mannen uit het straatbeeld verwijderen zou nu met een of ander fotoprogramma op de computer een fluitje van een cent zijn. Maar blijkbaar werd er toen, met primitiever middelen, ook al 'gefotoshopt'. Met wat geschrap en gekras. Al dat puin her en der liet dat makkelijk toe.





De twee uitvergrotingen hieronder tonen dit. Uiteraard lieten de twee geschrapte zouaven op de prentkaart wel sporen na. Maar de fotoshopper van dienst heeft er wel zijn werk van gemaakt. De soldaat links in beeld wegtoveren vergde niet zoveel werk. Dat de bovenkant van zijn kepie juist de onderkant van het raampje op de zijgevel bedekte, zal geen probleem geweest zijn. En terwijl de retoucheur toch bezig was, waarom geen gordijntje tekenen in dat raampje? Maar blijkbaar had hij nadien nog wat creativiteit over. Of misschien was hij niet helemaal tevreden over zijn kraswerk nadat hij de soldaat rechts in beeld weggewist had. Dus, om misschien een of ander niet echt gelukt stuk baksteenmuur te verbeteren, heeft hij er dan  … nog maar een extra raampje bij getekend.

Of we op nog andere dingen kunnen wijzen? Bijvoorbeeld dat ergens halfweg de rij huizen aan de rechterkant het begin van het Schoolstraatje zou moeten te zien zijn. (Het was toen nog minder breed dan nu.) … Dat blijkbaar ook een meubelstuk (een tafel?) de weg 'verspert' … Dat we linksboven zelfs heel klein de spits van het torentje op het klooster kunnen zien .... En ook dat helemaal op het einde de bekende wegwijzer staat te pronken … Van zo ver kunnen we niet lezen wat erop, maar de foto hieronder vertelt het ons. Het is er één van een handvol foto's die destijds van de wegwijzer gemaakt werden.



De voorbijganger wordt georiënteerd naar:

• Dixmude 15.K 3.H (15,3 km dus, maar toen gebruikte men nog de H van Hectometer)
• Yperen 4.K2.H (4,2 km was tot de toenmalige grens Boezinge-Ieper, voorbij het huidige viaduct.)
• Elverdinghe 3.K

Maar heel curieus is wat op de paal zelf staat, nl. Rydt rechts – Steekt links voor. Niet dat het ons echt verbaast dat er toen al gemotoriseerd verkeer was in Boezinge. (Het zal wel niet alleen voor de fietsers en karren met paard geweest zijn.) Moesten de chauffeurs daaraan dus herinnerd worden? Om het te kunnen lezen dienden ze wel het hoofd op de schouders leggen. Al rijdend. En dan maar voorsteken onderweg naar Dixmude, Yperen of Elverdinghe … 


Gepubliceerd op WO1.be op 19/06/2020.