In het overvloedige aanbod boeken over de Eerste Wereldoorlog, is dit fraaie kijk- en leesboek in groot formaat een buitenbeentje.

De 250 foto’s tonen de drie totaal verschillende gezichten die Ieper in nauwelijks drie jaar tijd kende. Voor de oorlog was het stil en pront stadje met prachtige historische gebouwen, die aan een machtig middeleeuws verleden herinnerden. Toen de frontlijn vier jaar lang als een boog rond de stad liep, verpulverde de niets ontziende Duitse artillerie Ieper tot er nauwelijks één steen op de andere stond.. Zodra de kanonnen einde 1918 zwegen, daagden de gevluchte Ieperlingen weer op, gevolgd door een aanzwellende stroom pelgrims uit binnen- en buitenland. Zo werd de onherkenbare woestenij tegelijk gepromoveerd tot bouwwerf én toeristische attractie.

Het knappe, veelal onuitgegeven beeldmateriaal leidt de lezer-kijker door deze “drie steden”, waar enkel het grondplan bewaard bleef.

Tientallen Belgische, Franse, Engelse, Amerikaanse en Duitse auteurs kleuren dit beeldverhaal verder in. Hun indringende getuigenissen typeren de stad, haar bewoners en bezoekers. Zoals we de stad zien voorbijtrekken door het oog van de fotografen, zo geven deze teksten authentieke impressies weer. Het zoekwerk van Siegfried Debaeke in archieven en talloze boeken leverde in elk geval prachtige vondsten en schokkende vergelijkingen op.

Van diverse straten en gebouwen zien we de stelselmatige vernieling. Maar tegelijk ervaren we hoe burgers en militairen er verbazend goed in slagen om de naoorlogse toekomst van Ieper te voorspellen. “Het zal één van de belangrijkste toeristische trekpleisters ter wereld worden”, schrijft de Engelse novelschrijver Arnold Benett reeds in 1915. “Hotels zullen verrijzen. Aan het station zal het krioelen van gidsen en sjacheraars. Een rondreis naar de ruïnes zal in kaart gebracht worden. En toeristen en reizigers van over heel de wereld zullen een dergelijke tocht in groep, als een kudde starende schapen, meemaken.”

Na de vredige en de gewelddadige stad etaleert dit Ieper-boek ten slotte de “derde stad”: een stad die door een koortsachtige heropbouw de oorlog zo snel mogelijk wil vergeten, maar tegelijk een stad waar de herinnering aan 14-18 levendig blijft. Niet één Iepers huis bleef gespaard, maar toch zien we dat er die eerste naoorlogse zomer reeds inderhaast opgetrokken hotels en restaurants toeristen uit binnen- en buitenland verwelkomen. Met het opzet het oude Ieper te copiëren, begonnen teruggekeerde burgers koppig aan de wederopbouw. Deze energieke verrijzenis verbijsterde dan weer de Britse veteranen. “Het was niet ONS Ieper”, schreef er één in augustus 1922.

Met unieke beelden, krachtige teksten en een uitgekiende lay-out focust dit boek op drie totaal verschillende steden. Drie steden, één Ieper. 

Technische fiche:

• Samensteller: Siegfried Debaeke
• Paperback
• 208 blz., 31 op 24 cm
• in vierkleurendruk
• 250 foto's
• 35 EUR
• ISBN 90-5508-082-3
• www.klaproos.be

Gepubliceerd 19/06/2006.