Op 11 december 2003 is in het Filmmuseum in Amsterdam het boek De onbekende soldaat van journaliste Angela Dekker gepresenteerd. De presentatie werd voorafgegaan door de première van de VPRO-televisiedocumentaire De laatste eer van Maarten Schmidt en Thomas Doebele, die op 22 december door de VPRO zal worden uitgezonden.

Angela Dekker, die research deed voor de documentaire, was in september 2000 getuige van de herbegrafenis van een Engelse officier die tijdens de Eerste Wereldoorlog vermist was geraakt bij het Noord-Franse Arras. Per toeval was hij gevonden en geïdentificeerd.

Niemand van de aanwezigen bij de herbegrafenis had de destijds negentienjarige Marcel Simon persoonlijk gekend. Toch waren velen tijdens de begrafenis met militaire eer tot tranen geroerd.

De begrafenis vormde voor Angela Dekker het begin van het onderzoek naar de verloren soldaten uit de twee wereldoorlogen van de vorige eeuw. Honderdduizenden zijn tijdens die oorlogen vermist geraakt. Nog steeds worden bij de aanleg van een industrieterrein, een snelweg of een nieuwbouwwijk hun resten aangetroffen. De vondst van twintig Britse soldaten even buiten Arras werd breed uitgemeten in de Britse en internationale pers. Maar toen verschillende Engelse kleinkinderen zeker meenden te weten dat hun opa zich onder hen bevond en om een DNA-onderzoek vroegen, gaf de Britse overheid niet thuis. Precedentwerking en de financiële consequenties van de duizenden aanvragen die mogelijk binnen zouden komen, vormden de voornaamste redenen van afwijzing. De ceremoniële begrafenis vond niettemin plaats met het gebruikelijke uitbundige eerbetoon ter meerdere eer en glorie van het vaderland.

In haar boek De onbekende soldaat schrijft Angela Dekker over het verdriet van de nabestaanden en de rol van de overheden ten aanzien van deze vermiste helden. Vanuit historisch oogpunt, maar ook aan de hand van actuele documentatie en middels reportages in Nederland, België, Frankrijk en Rusland. Ze sprak met archeologen, amateur-vorsers en identificatieambtenaren. Daarnaast bezocht ze nabestaanden, zoals de neef van soldaat Van der Velden, die in mei 1940 vermist was geraakt bij de Moerdijk. Hij slaagde er na jaren archiefonderzoek in het graf van zijn oom op te sporen. Ruim vijftig jaar na de oorlog kreeg zodoende het graf van een tot dan toe onbekende soldaat een naam en kon de familie eindelijk afscheid nemen.

Meer info op de website van Uitgeverij De Geus.


Gepubliceerd 13/01/2004.